Homeostaza

 

Pionierem badań nad psychofizjologicznymi mechanizmami emocji i stresu był Walter Bradford Cannon.

Homeostaza - zdaniem Canona jest wewnątrz ustrojowym stanem równowagi (równowaga w środowisku wewnętrznym) procesów życiowych i parametrów psychofizykochemicznych tkanek, organów i układów narządów.

• Organizm poprzez homeostazę sprzeciwia się entropii czyli stanowi nieuporządkowania materii
• Dzięki homeostazie organizm uzyskuje indywidualizację i stałość środowiska wewnętrznego, pomimo nieustannej ingerencji zmiennych czynników środowiskowych
• Homeostaza jest możliwa dzięki integracji strukturalno-psychofizjologicznej organizmu oraz koordynacji procesów biochemicznych w ustroju. Te z kolei prawidłowości zapewnia układ hormonalny i nerwowy
• Wszelkie zmiany w środowisku zewnętrznym uruchamiają procesy kompensacyjne (wyrównujące, równoważące) mające na celu przywrócenie stanu równowagi psychofizjologicznej. Mechanizmy utrzymujące homeostazę działają na zasadzie sprzężenia zwrotnego.

Reakcja walcz lub uciekaj

• psychofizjologiczna i homeostatyczna odpowiedź organizmu będąca następstwem niebezpiecznego zdarzenia, ataku lub zagrożenia przetrwania jednostki
• opisuje reakcję na stres jako jednoczesne pobudzenie dwóch układów.
• 1 - Pierwszym z nich jest gruczoł przysadki, który wydziela hormon adrenokortykotropowy (ACTH, adrenocorticotropic hormone) aktywujący korę nadnerczy i wydzielanie przez nią kortykosteroidów, a zwłaszcza kortyzolu powodującego zwiększone spalanie białka i tłuszczu oraz zmniejszanie stanu zapalnego
• 2 - Drugi natomiast działa przez pobudzenie współczulnego układu nerwowego który następnie aktywuje rdzeń nadnerczy a ten z kolei wydziela epinefrynę (adrenalinę) oraz norepinefrynę (noradrenalinę). Hormony te odpowiadają za pobudzenie (wzmożona reakcja układu krążenia, intensywne oddychanie, zwiększony przepływ krwi do aktywnych mięśni, zwiększona aktywność umysłowa i fizyczna) organizmu a tym samym ułatwiają szybszą jego reakcję na niebezpieczeństwo
• Pełnią zatem zdaniem Canona, z jednej strony „funkcje bezpieczeństwa” odgrywając tym samym ważną rolę w procesie adaptacji, a z drugiej wydzielane w nadmiarze przez zbyt długi czas mogą zakłócić funkcjonowanie organizmu i doprowadzić do jego wyczerpania a nawet śmierci